प्रकाशन वर्णन |
प्रकाशन -
पुस्तक :
2008
‘रामविलास शर्मा की साहित्येतिहास दृष्टि’(ISBN-81-88216-83-6), राका प्रकाशन, इलाहाबाद।
2019
विकास पर्यावरण और आदिवासी समाज,संपादक (ISBN-978-81-7844-360-7) के.के. पब्लिकेशन्स, दरियागंज, नई दिल्ली।
पुस्तक-अध्याय :
2011
1. ‘भारतेंदु युग में पुस्तक समीक्षा का स्वरूप’, पुस्तक- ‘काव्य पुस्तक समीक्षा का स्वरूप’(संपादक-रामकिशोर शर्मा),हिंदी विभाग इलाहाबाद विश्वविद्यालय, इलाहाबाद द्वारा प्रकाशित।
2.द्विवेदी युगीन कविता पुस्तक समीक्षा’,पुस्तक- ‘काव्य पुस्तक समीक्षा का स्वरूप’(संपादक-रामकिशोर शर्मा),हिंदी विभाग इलाहाबाद विश्वविद्यालय, इलाहाबाद द्वारा प्रकाशित।
2012
‘हिंदी साहित्य में स्त्री मुक्ति की वैचारिकी’, पुस्तक- ‘महिला सशक्तिकरण : साहित्यिक दृष्टिकोण’,जय भारती प्रकाशन इलाहाबाद।
2016
‘भूषण का युगबोध और काव्यकला’ पुस्तक- ‘रीतिकालीन काव्य मूल्यांकन के नये आयाम’(संपादक-प्रभाकर सिंह), लोकभारती प्रकाशन, इलाहाबाद।
‘आदिवासी और प्रति औपनिवेशिक चिंतन’, पुस्तक-उत्तर-आधुनिकता और आदिवासी विमर्श (संपादक-डॉ.विनोद विश्कर्मा),जे.टी.एस.पब्लिकेशन्स, दिल्ली।
2019
विकास और आदिवासी समाज: साहित्यिक दृष्टिकोण, पुस्तक- विकास पर्यावरण और आदिवासी समाज (संपादक-फरहद मलिक, रूपेश कुमार), के.के. पब्लिकेशन नई दिल्ली।
पटकथा एवं संवाद लेखन :
2011
‘मुहावरे’(फिल्म),महात्मागाँधी अंतरराष्ट्रीय हिंदी विश्वविद्यालय,वर्धा( महाराष्ट्र)।
शोध-पत्र :
2007
1.‘रामविलास शर्मा की इतिहास दृष्टि’, ‘अनुसंधान’ (ISSN-2249-9318),(यू.जी.सी.क्रम संख्या-41389), अंक-३,हिंदी विभाग, इलाहाबाद विश्वविद्यालय,इलाहाबाद।
2.‘रामविलास शर्मा की दृष्टि में भारतेंदु हरिश्चंद्र’, ‘अनुशीलन’(ISSN-2249-930X),(यू.जी.सी.क्रम संख्या-47913),संयुक्तांक १-२,भारतीय हिंदी परिषद्, प्रयाग।
3.‘रामविलास शर्म की साहित्येतिहास संबंधी मान्यताएँ’, ‘नागरी’(दिसंबर),(यू.जी.सी.क्रम संख्या-41619),नागरी प्रचारणी सभा, वाराणसी।
2008
4.‘परम्परा और इतिहास का अन्त:संबंध’, ‘अनुसंधान’(ISSN-2249-9318),(यू.जी.सी.क्रम संख्या-41389),अंक-५,हिंदी विभाग, इलाहाबाद विश्वविद्यालय,इलाहाबाद।
2009
5. हिंदी आलोचना का दलित पक्ष’, ‘शब्दयोग’(दलित विशेषांक),नई दिल्ली।
2011
6. ‘आधुनिकता बोध और रामविलास शर्मा’, ‘साहित्य भारती’(ISSN-65194/96), उत्तर प्रदेश हिंदी संस्थान, लखनऊ।
2012
7. ‘रामविलास शर्मा के निकषपर प्रेमचंद’, ‘हिन्दुस्तानी’, हिन्दुस्तानी एकेडमी, इलाहाबाद(अक्टूबर-दिसंबर)।
8. ‘हिंदी जाति की अवधारणा और रामविलास शर्मा’,‘मध्यभारती’-64 (ISSN-0974-0066S),(यू.जी.सी.क्रम संख्या-48918),हरिसिंह गौर विश्वविद्यालय, सागर।
9.‘हिंदी अनुसंधान;दशा दिशा और चुनौतियाँ’ ‘अनुशीलन’ (ISSN-2249-930X),(यू.जी.सी.क्रम संख्या-47913),संयुक्तांक1-4(जनवरी-दिसंबर),भारतीय हिंदी परिषद्, प्रयाग।
2017
10. ‘इंटरनेट पर हिंदी’, इटावा हिंदी सेवा निधि द्वारा प्रकाशित स्वर्ण जयंती विशेषांक।
11. ‘मृत्यु किनारे कल-कल छल छल’, ‘सहित्य विकल्प’(ISSN2394-3335), वर्ष-3, संयुक्तांक-4&5, साहित्य भण्डार,इलाहाबाद।
2018
12. ‘विध्वंस और निर्माण का लेखक: दूधनाथ सिंह’,‘बहुवचन’ (ISSN-2348-4586), Volume-56 (जनवरी- मार्च), महात्मा गाँधी अंतरराष्ट्रीय हिंदी विश्वविद्यालय, वर्धा।
2020
13. ‘किसान समस्या और हिंदी उपन्यास’, “मानव’ (ISSN-2347-6591), वर्ष: 38, अंक: 1-2, (2020),इथनोग्रफिक एंड फोक कल्चर सोसायटी, लखनऊ।
2021
14.‘आदिवासी केन्द्रित हिंदी कविता का स्वर’, ‘समसामयिक सृजन’, (ISSN-2320-5733), (अंक: जनवरी –मार्च 2021), हंश प्रकाशन, दिल्ली।
पुस्तक समीक्षा :
2012
1. ‘संवेदनशील आत्माओं की त्रासदी’,‘पुस्तक वार्ता’(मार्च-अप्रैल),महात्मागाँधी अंतरराष्ट्रीय हिंदी विश्वविद्यालय,वर्धा, महाराष्ट्र।
2.‘परम्पराका मूल्यांकन’,‘बहुवचन’(अक्टूबर-दिसंबर,2012),महात्मागाँधी अंतरराष्ट्रीय हिंदी विश्वविद्यालय,वर्धा, महाराष्ट्र।
ई-पाठ्य सामग्री लेखन एवं रिकार्डेड विडिओ:
2016
1.‘भूषण का काव्य’, ई-पीजी पाठशाला, मानव संशाधन विकास मंत्रालय, भारत सरकार।
2.‘आदिकालीन पृष्ठभूमि और परिस्थितियां,’ई-पीजी पाठशाला, मानव संशाधन विकास मंत्रालय, भारत सरकार।
2018
3. ‘बीसवीं शताब्दी की हिंदी कविता में स्त्री स्वर’, राष्ट्रीय संसाधन केंद्र,महात्मागाँधी अंतरराष्ट्रीय हिंदी विश्वविद्यालय,वर्धा, महाराष्ट्र।
4. ‘बीसवीं शताब्दी की हिंदी कविता में प्रेम का बदलता स्वरूप’, राष्ट्रीय संसाधन केंद्र महात्मागाँधी अंतरराष्ट्रीय हिंदी विश्वविद्यालय,वर्धा, महाराष्ट्र।
|
सम्मेलन और अध्ययन गोष्ठी का आयोजन |
विभिन्न कार्यक्रमों में संयोजन/सह-संयोजन/ सहसत्र-अध्यक्ष/सत्र-अध्यक्ष एवं आयोजन समिति सदस्य
2011
1.‘हासियेकरण का प्रतिरोध, वर्चस्व की चुनौती; जेंडर राजनीति की पुनर्दृष्टि(21-24जनवरी),महात्मा गाँधी अंतरराष्ट्रीय हिंदी विश्वविद्यालय, वर्धा (महाराष्ट्र)।
2013
2. ‘मध्य भारत में आदिवासी अशांति;करण चुनौतियाँ और संभावनाएं’(26-27 अगस्त),मानव शास्त्र विभाग, महात्मा गाँधी अंतरराष्ट्रीय हिंदी विश्वविद्यालय, वर्धा (महाराष्ट्र)।
2016
3. ‘आध्यात्मिकता,मीडिया और सामाजिक बदलाव’(18,19,20 जनवरी 2016), जनसंचार विभाग, महात्मा गाँधी अंतरराष्ट्रीय हिंदी विश्वविद्यालय, वर्धा (महाराष्ट्र)सह-सत्र अध्यक्ष के रूप में सहभागिता।
2017
4. ‘मातृभाषा दिवस’ के अवसर पर ‘कविता पाठ’ प्रस्तुति (21 फरवरी),भाषा विज्ञान एवं भाषा प्रौधौगिकी विभाग, महात्मा गाँधी अंतरराष्ट्रीय हिंदी विश्वविद्यालय, वर्धा द्वारा आयोजित कार्यक्रम में सह-संयोजक के रूप में सक्रिय सहभागिता।
5. ‘हिंदी कविता के बदले तेवर: मुक्तिबोध और शमशेर’(24-25 मार्च),हिंदी एवं तुलनात्मक साहित्य विभाग महात्मा गाँधी अंतरराष्ट्रीय हिंदी विश्वविद्यालय, वर्धा द्वारा आयोजित राष्ट्रीय संगोष्ठी में एक सत्र की अध्यक्षता।
2018
6. महात्मा गाँधी अंतरराष्ट्रीय हिंदी विश्वविद्यालय, वर्धाद्वारा ‘डॉ. बाबा साहब भीमराव अम्बेडकर जयंती समारोह एवं राष्ट्रीय संगोष्ठी’(14अप्रैल) में सहभागिता एवं सत्र-अध्यक्ष के रूप में सहभागिता।
2019
7. भारतीय सामजिक विज्ञान अनुसंधान परिषद् एवं हिंदी शिक्षण अदिगम केंद्र द्वारा प्रायोजित एवं महात्मा गाँधी अंतरराष्ट्रीय हिंदी विश्वविद्यालय, वर्धा द्वारा ‘जेंडर समानता की गांधीवादी दृष्टि:सामर्थ संभावनाएं एवं चुनौतियाँ’ विषय पर (28-30 मार्च) को आयोजित राष्ट्रीय संगोष्ठी में सत्र-अध्यक्ष के रूप में सहभागिता।
8. महात्मा गाँधी अंतरराष्ट्रीय हिंदी विश्वविद्यालय, वर्धा द्वारा‘डॉ. बाबा साहब भीमराव अम्बेडकर के शैक्षिक विचार’ विषय पर आयोजोत राष्ट्रीय संगोष्ठी(15 अप्रैल) में सत्र-अध्यक्ष के रूप में सहभागिता।
9. ‘वर्तमान समय की चुनौतियाँ और गोस्वामी तुलसीदास’विषय पर (7-8 अगस्त 2019), महात्मा गाँधी अन्तरराष्ट्रीय हिंदी विश्वविद्यालय, वर्धा, महाराष्ट्र में आयोजित कार्यक्रम में सह-संयोजन।
|